ధృతరాష్ట్రుడు. : హస్తినాపురానికి రాజు, పాండురాజుసోదరుడు . ఇతనికి 100 మందికుమారులుకౌరవులు .
దుర్యోధనుడు : కౌరవులలో పెద్దవాడు. భీముడుఅంటేద్వేషం. భీముడికి విషం పెట్టి చంపాలి అనుకున్నాడు. ద్రోణాచార్యుడు పెట్టిన పరీక్షలోభీముడు తో గదా యుద్ధం ఓడిపోయాడు .
ద్రోణాచార్యుడు : కౌరవ పాండవులకు గురువు.
పాండవులు : పాండురాజు, భీముడు, అర్జునుడు, నకులుడు, సహదేవుడు.
బండరాయి మీద పడగా, ఎటువంటి దెబ్బ తగలకుండా, ఆ బండరాయే ముక్కలయ్యింది. ఆ రాయి మీద పడ్డ బాలుడు – బాల భీముడు
భీముడు కోపంతో చెట్టు మొదలు పట్టుకొని గట్టిగా ఊపగా పండ్లలాగా జలజల కిందకి రాలిపడ్డది – కౌరవులు
ఒంటరిగా ఉన్న భీమునికి విషాహారం తినిపించినది – దుర్యోధనుడు
ఎవరి దయ వల్ల భీముడు వెయ్యి ఏనుగుల బలాన్ని పొందాడు – నాగరాజు
దుర్యోధనునికి, భీమునికి జరిగిన గదాయుద్ధంలో గెలిచినది – భీముడు
సంభాషణలు
“అయ్యో…నా చిట్టి తండ్రి ఏమయిందో”-. కుంతిదేవి
“నాయనా నీ బలాన్ని ఇతరులకు మేలు చేసేందుకు ఉపయోగించు“ – కుంతి
“నేను పెద్దయ్యాక నా బలం తో చెడ్డ వాళ్లని శిక్షిస్తాను మంచి వాళ్లను రక్షిస్తాను” – భీముడు
జాతీయాలు :
ముక్కుమీద వేలు వేసుకోవడం : ఆశ్చర్యం
వచనాలు:
ఒక వస్తువు పేరును తెలిపి పదాన్ని ఏకవచనం అంటారు.
ఒకటి కంటే ఎక్కువ వస్తువులను తెలిపే పదాన్ని బహువచనం అంటారు.
వర్ణమాల
ప,ఫ,బ, భ,మ..ఈ అక్షరాలు,విటి గుణింత అక్షరాలు పలికేటప్పుడు పెదవులు కలుస్తాయి
3. అమ్మ
ప్రక్రియ – గేయం
ఇతివృత్తం : సంస్కృతి / విలువలు
కవి :వేముగంటినరసింహ చార్యులు
మూలం : బాలగేయాలు
అమ్మ’ పాఠ్యభాగం గేయ ప్రక్రియకు చెందినది. గేయం పాడుకోవడానికి వీలుగా ఉంటుంది.
గేయం :
అమ్మ మనకు దైవము రా
అమ్మ ప్రేమ రూపము రా
అమ్మ వంటి దేవత ఈ
అవనిలోన లేదురా
తన రక్తము పోసి మనను
కనిపెంచెనురా!
తీపి కథలు చెప్పి బువ్వ
తీనిపించునురా ……
అమ్మ పిలుపు లోన
ఎంతో కమ్మదనం ఉందిరా
అమ్మ పలుకు మాటల్లో
అమృతమే చిందురా !
జోలపాట పాడి
ఉయ్యలలూపురా
లాలి పాట పాడి
నిద్దుర పుచ్చురా
పదాలు :
పాటలు పాడేవారు – గాయకులు
కథ చెప్పే వారు – కథకులు
పుస్తకాలు చదివేవారు –
చిత్రాలు గీసేవారు – చిత్రకారుడు
ఆటలు ఆడేవారు – క్రీడాకారులు
రచనలు చేసేవారు – రచయిత
అర్ధాలు :
అవని – భూమి
వచనాలు :
దైవం – దైవాలు
రూపం – రూపాలు
పలుకు – పలుకులు
ఉయ్యాల – ఉయ్యాలలు
పాట – పాటలు
వర్ణమాల
క, గ , జ, ట, త, ద, డ,ప, బవంటిఅక్షరాలను తేలికగా పలుకుతాం. ఇలా తీరగా పలికే అక్షరాలను అల్ప ప్రాణ అక్షరాలు అంటారు.
ఖ, ఘ,ఛ,ఝ,ఠ,ఢ,థ,ధ,ఫ,భవంటి అక్షరాలతో ఒత్తి పలుకుతాం ఇలా పలికే వాటిని మహా ప్రాణ అక్షరాలు అంటారు.
దయ:
పక్రీయా : కథ
ఇతివృత్తం: భూతదయ
పాత్రలు : శుధ్దోధనుడు , గౌతముడు, దేవదత్తుడు, న్యాయాధికారి , హంస
శుద్దోధనుడు : కపిలవస్తు నగరానికి రాజు.
గౌతముడు : శుద్దోధనుడు కొడుకు. మరో పేరుసిద్ధార్థుడు.
దేవదత్తుడు : సిద్ధార్థుడి బాల్యమిత్రుడు. హంసను బాణంతో కొట్టిన వాడు.
సంభాషణలు :
“నేను హంసనుకొట్టాను కాబట్టి అది నాదే”. -;దేవదత్తుడు
“ ఆకాశంలో హాయిగాఎగిరేహంసనుఎందుకు హింసించావు? జీవ హింస పాపం కదా!” – గౌతముడు
“దేవదత్తుడు విధానం వల్ల హింస చనిపోతే అది అతనిదయ్యేది, దయతో గౌతముడు దాని ప్రాణాన్ని కాపాడినందుకు అది గౌతముడి అవుతుంది”. – న్యాయాధికారి
గౌతముడు ప్రేమగా పిలవగా చేతి పైన వచ్చి వాలింది ఎవరు ? – హంస
4. మన పండుగలు
ప్రక్రియ : సంభాషణ
ఇతివృత్తం : సంస్కృతి
పాత్రలు : టీచర్, దివ్య, కరుణ, లలిత, స్వప్న, తిరుమల, రజియా
ఉగాది : చైత్ర మాసములో మొదటి తిథి పాడ్యమి రోజు జరుపుకునే పండుగ షడ్రుచులతో పచ్చడిని చేసుకోవటం,పంచాంగ శ్రవణం ఈ పండుగ ప్రత్యేకతలు.
శ్రీరామ నవమి : ఉగాది తరువాత తొమ్మిది రోజులకు, అంటే ‘చైత్రమాస శుద్ధ నవమి’ రోజున జరుపుకునే పండుగ. ఇది శ్రీరాముని జన్మదినం. ఈ రోజున సీతారాముల కల్యాణం చేసే సంప్రదాయం ఉన్నది.
దసరా: ఆశ్వయుజ మాసం శుద్ధ దశమి రోజునే ఈ పండుగ జరుపుకుంటాం.రాముడు రావణాసురుణ్ణి సంహరించింది. ఈ రోజే. మహాభారతంలో పాండవులు జమ్మి చెట్టు మీద ఆయుధాలు దాచితీసింది. ఈ రోజునే. అందుకే ఈ రోజును విజయదశమి అని పిలుస్తాం.
దసరానాడు పాలపిట్టను చూస్తాం. జమ్మిచెట్టుకు పూజ చేస్తాం.
బతుకమ్మ పండుగ : దసరా సమయంలో ఈ పండుగను జరుపుకుంటారు. దీనినే ‘పూల పండుగ అని కూడా అంటారు.
బొడ్డెమ్మ పండగ :బొడ్డెమ్మ ఆడపిల్లల పండుగ. కన్నెపిల్లలు, బాలికలు తమ పెండ్లి ఘనంగా జరగాలని ఎంతో సంబురంగా జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగ భాద్రపద బహుళ అమావాస్యకు ముందు ప్రారంభం అవుతుంది. తొమ్మిది రోజులు ఆడిపాడి, అమావాస్యకు ముందే బొట్టెమ్ములను నిమజ్జనం చేస్తారు. పుట్టమన్నుతో గద్దెను చేసి, ముగ్గులు పెట్టి దానిలో ‘వెంపలి చెట్టును పెడతారు. ఈ పందుగ బంజారాల తీజ్ పండుగను పోలి ఉంటుంది.
తీజ్ పండుగ : ఇది కన్నె పిల్లలు జరుపుకునే పండుగ తండాలోని ఆడపిల్లలు సీ» భవాని (లంబాడీ దేవత) కి పూజ చేసిన తర్వాత ఈ పండుగ జరుపుతారు. అడవిలో దొరికే దుసేరు తీగలతో అల్లిన బుట్టలో, తందా నాయకుని చేత పుట్ట మన్ను పోయించి, వాటిలో నానబెట్టిన గోధుములు జల్లుతారు. 9వ రోజున మొలకెత్తిన నారుని అన్నదమ్ములకి ఇచ్చి ఆశీర్వాదం తీసుకొని నృత్యాలు చేస్తూ వెళ్ళి ఆ బుట్టలని నిమజ్జనం చేస్తారు.
రంజాన్ : రంజాన్ అనేది ఇస్లాం క్యాలెండర్ లో ఒక నెల పేరు. ఈ రంజాన్ నెలలోనే ముస్లింల పవిత్ర గ్రంథమైన ఖురాన్ ఆవిర్భవించింది. నెల చివరన ఈద్-ఉల్-ఫితర్ (రంజాన్) ఎంతో ఘనంగా జరుపుకుంటారు.
క్రిస్టమస్ : డిసెంబర్ 25న ఈ పండుగను జరుపుకుంటారు. ఏసుక్రీస్తు జన్మించిన రోజైన క్రిస్మస్ పండుగను క్రైస్తవులంతా ఎంతో ఘనంగా జరుపుకుంటారు. క్రైస్తవులు ఈ పర్వదినాన ఇంటిని నక్షత్రాలతో అలంకరించుకుంటారు.
దీపావళి : దసరా తరువాత 20 రోజులకు ఆశ్వయుజ బహుళ అమావాస్య రోజున జరుపుకునే పండుగ దీపావళి, నరకాసురవధ సందర్భంగా పటాసులు కాలుస్తూ, జరుపుకుంటారు.
వినాయక చవితి : వినాయకుని పుట్టిన రోజును వినాయక చవితిగా జరుపుతారు. శివ లింగోద్భవం జరిగిన రోజును శివరాత్రిగా జరుపుకుంటారు,
సంక్రాంతి : సూర్యుడు మకర రాశిలో ప్రవేశించే రోజును ‘మకర సంక్రాంతి’ గా ఘనంగా జరుపుకుంటారు.
ఆ రథసప్తమి పండుగ ఏ మాసంలో వస్తుంది ? – మాఘమాసం
ముస్లిం సోదరులు రంజాన్ తో పాటు త్యాగానికి ప్రతీకగా బక్రీద్, మొహర్రం పండుగలను పెద్ద ఎత్తున జరుపుకుంటారు.
బొడ్డెమ్మ పండుగ లాగానే గిరిజనులైన లంబాడీలు జరుపుకునే పండుగ – తీజ్
ఉగాది పండుగ – చైత్రమాసము, మొదటి తిథి పాడ్యమి
శ్రీరామనవమి పండుగ – చైత్ర శుద్ధ నవమి రోజున
విజయదశమి – ఆశ్వయుజ శుద్ధ దశమి
రంజాన్ పండుగ – ఖురాన్ ఆవిర్భవించిన నెల
క్రిస్టమస్ – డిసెంబర్ 25, క్రీస్తు జన్మదినం
తీజ్ పండుగ – లంబాడీల ‘బొడ్డేమ్మ పండుగ’ లాంటిది
పంచాంగ శ్రవణములు
తిథి 2.వారము 3. నక్షత్రము 4. యోగము 5.కరణము
షడ్రుచులు
తీపి 2. చేదు 3.పులుపు, 4.కారం 5. వగరు 6. ఉప్పు
5. కాకుల లెక్క
ప్రక్రియ – కథ ; ఇతివృత్తం : హాస్యం
కాకుల లెక్కను ఏ ప్రాంతంలో లెక్కించారు – ఆగ్రా
ఆగ్రాలో ఎన్ని కాకులున్నాయని బీర్బల్ అక్బరుతో చెప్పాడు ? – 6803 కాకులు
